Fotografia jako wypowiedź dziennikarska – odmiany gatunkowe
DOI:
https://doi.org/10.33077/uw.24511617.ms.2019.1.99Słowa kluczowe:
fotografia dziennikarska, fotograficzne gatunki dziennikarskie, gatunki dziennikarskie, nagłówek, wypowiedź dziennikarskaAbstrakt
Artykuł opisuje fotografię jako jeden z gatunków wypowiedzi dziennikarskich. Cel: Zbudowanie teorii fotografi i prasowej jako wypowiedzi dziennikarskiej. Integralną częścią wskazanej koncepcji jest wyróżnienie odmian gatunkowych fotograficznych wypowiedzi dziennikarskich. Celem pośrednim jest propozycja taksonomii rodzajów gatunkowych fotografi i prasowej w oparciu o kryterium celu i funkcji obrazu, miejsca i sposobu publikacji, tematu oraz o kryterium warsztatowo-gatunkowe. Metody badań: Dokonano analizy zawartości mediów. Wyniki: Zaproponowano klasyfi kację fotografi cznych odmian gatunkowych opartą o relację funkcji obrazu i funkcji nagłówka materiału prasowego, którego częścią jest zdjęcie. Wartość poznawcza: Zaprezentowana typologia może stanowić jedno z narzędzi do analizy dziennikarskich przekazów fotograficznych.
Bibliografia
Ambrose, G., & Harris, P. (2007). Twórcze projektowanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Barthes, R. (1977). Image Music Text. London: Fontana Press.
Barthes, R. (2008). Światło obrazu. Uwagi o fotografii. Warszawa: Alethea.
Bate, D. (2009). Photography. The Key Concepts. Oxford, New York: Berg.
Becker, H. S. (2012). Socjologia wizualna, fotografia dokumentalna i fotografia reporterska: prawie wszystko zależy od kontekstu. W M. Bogunia-Borowska, & P. Sztompka, Fotospołeczeństwo. Antologia tekstów z socjologii wizualnej (s. 761–778). Kraków: Wydawnictwo Znak.
Bjarnestam, A. (1998). Text-based Hierarchical Image Classification and Retrieval of Stock Photography. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.109.7714&rep=rep1&type=pdf
Burzyński, R. (1958). Fotografia w prasie i książce. Warszawa: WPLiS.
Burzyński, R. (1964). Fotografia – materiałem prasowym. W B. Golka, M. Kafel, & Z. Mitzner (Red.) Teoria i praktyka dziennikarstwa (s. 134–145). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Caple, H. (2013). Photojournalism: A Social Semiotic Approach. UK: Palgrave Macmillan.
Dor, D. (2003). On newspaper headlines as relevance optimizers. Journal of Pragmatics, 35, 695–721.
Economou, D. (2010). Having it Both Ways: Images and text face off in the broadsheet feature story. In V. Rupar (Ed.), Journalism and Meaning-Making: Reading the Newspaper. UK: Hampton Press.
Fras, J. (2012). Podstawy identyfikacji i typologii wypowiedzi w mediach masowych. W E. Kulczycki, & M. Wendland (Red.), Komunikologia. Teoria i praktyka komunikacji (T. 3, s. 13–29). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM, http://ekulczycki.pl/teoria_komunikacji/komunikologia-teoria-i-praktyka-komunikacji-ksiazka-na-licencji-creative-commons/
Flusser, V. (2015). Ku filozofii fotografii. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Freeman, M. (2011). The photographer’s Vision: Understanding and Appreciating Great Photography. Waltham: Focal Press.
Frost, C. (2012). Designing for Newspapers and Magazines. London & New York: Routledge.
Furman, W. (2017). Trzy wersje gatunków dziennikarskich. W I. Hofman, & D. Kępa-Figura (Red.), Współczesne media. Gatunki w mediach (T. 1, s. 207–219). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Gajda, S. (2010). Gatunkowe wzorce wypowiedzi. W W. Bartmiński (Red.), Współczesny język polski (s. 255–268). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Garncarek, M. (2005). Instrukcja obsługi obrazu – o podpisach pod fotografiami prasowymi. W T. Ferenc, & K. Makowski (Red.), Przestrzenie fotografii: Antologia tekstów (s. 227–250). Łódź: Galeria f5 & Księgarnia Fotograficzna.
Hariman, R., & Lucaites, J. L. (2007). No Caption Needed. Iconic Photographs, Public Culture and Liberal Democracy. Chicago: The University of Chicago Press.
Holsanova, J., Rahm, H., & Holmqvist, K. (2006). Entry Points and Reading Paths on Newspaper Spreads: Comparing a Semiotic Analysis with Eye-Tracking Measurements. Visual Communication, 5 (1), 65–93. doi:https://doi.org/10.1177/1470357206061005
Horton, B. (2001). Associated Press Guide to Photojournalism. NY: McGraw-Hill.
Ifantidou, E. (2009). Newspaper Headlines and Relevance: Ad hoc Concepts in ad Hoc Contexts. Journal of Pragmatics, 41, 699–720. doi: https://doi.org/10.1016/j.pragma.2008.10.016
Kampka, A. (2015). Fotografia w mediach – wyznaczniki manipulacji. Rynek–Społeczeństwo–Kultura, 4 (16), 32–37.
Kampka, A. (2014). Retoryka wizualna a świat społeczny. W A. Kampka (Red.), Retoryka wizualna. Obraz jako narzędzie perswazji (5–15). Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
Kobré, K. (2011). Fotografia prasowa. Z obiektywem za kulisami niezwykłych wydarzeń. Gliwice: Helion.
Kobré, K. (2016). Photojournalism: The Professionals' Approach.London: Routledge.
Krauz, M. (2017). Relacja tekst–obraz. O podpisach pod zdjęciami w prasie – struktura, funkcje, składnia. W I. Hofman, & D. Kępa-Figura (Red.), Współczesne media. Gatunki w mediach. (T. 1, s. 447–464). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Larsen, D. A. (n.d.). Understanding Photo Genre. Pobrane 12 grudnia 2018 z http://shutha.org/photo-genres#editorial_genres
Lisowska-Magdziarz, M. (2015). Pytanie o genologię mediów w kulturze partycypacji. Próba rekonesansu metodologicznego. W W. Godzic, A. Kozieł, & J. Szylko-Kwas (Red.), Gatunki i formaty we współczesnych mediach (s. 13–34). Warszawa: Poltext.
Mamzer, H. (2006). Czy kod wizualny jest językiem? Ikonosfera. Studia z socjologii i antropologii obrazu, 1. Pobrane 17 listopada 2018 z http://www.ikonosfera.umk.pl/index.php?id=38
Marsh, E. E., & White, M. D. (2003). A Taxonomy of Relationship Between Images and Text. Journal of Documentation, Vol. 59 No. 6, 647–672. doi: https://doi.org/10.1108/00220410310506303
Martinec, R., & Salway, A. (2005). A System for Image–Text Relations in New (and Old) Media. Visual Communication, Vol 4(3), 339–374. doi: https://doi.org/10.1177/1470357205055928
Maziarski, J. (1976). Gatunki dziennikarskie. W J. Maślanka (Red.), Encyklopedia wiedzy o prasie (s. 89–91). Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich.
Mikosz, J. (2017). Ogniskowanie uwagi czytelników poprzez fotografię prasową – jej gatunki informacyjne i publicystyczne. Media–Kultura–Komunikacja Społeczna, 13/1, 11–30.
Moran, M. J., & Tegano, D. W. (2005). Moving Toward Visual Literacy: Photography as a Language of Teacher Inquiry. Early Childhood Research & Practice, V7, No1, Pobrane 10 grudnia 2018 z http://ecrp.uiuc.edu/v7n1/moran.html
Müller, M. G., Kappas A., & Olk, B. (2012). Perceiving press photography: a new integrative model, combining iconology with psychophysiological and eye-tracking methods. Visual Communication, 11(3), 307–328. doi:10.1177/1470357212446410
Newton, J. H. (2001). The Burden of Visual Truth: The Role of Photojournalism in Mediating Reality. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Parry. K. (2010). A visual framing analysis of British press photography during the 2006 Israel–Lebanon conflict. Media, War & Conflict, 3(1), 67–85. doi: 10.1177/1750635210353679
Peters, S. (1976). Fotografia prasowa. W J. Maślanka (Red.), Encyklopedia wiedzy o prasie (s. 84). Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich.
Peters, S. (1960). Ilustracja prasowa. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Photographic Genre (b.d.). Pobrane 10 grudnia 2018 z http://melbournephotographicsociety.org.uk/membership/photographic-genre/
Piekot, T. (2006). Dyskurs polskich wiadomości prasowych. Kraków: Universitas.
Pink, S. (2009). Etnografia wizualna. Obrazy, media i przedstawienie w badaniach. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Potocka, M. A. (2010). Fotografia. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Ramamurthy, A. (2015). Spectacles and illusions: photography and commodity culture. W L. Wells (Red.), Photography: A Critical Introduction (pp. 231–288). London & New York: Routledge.
Ruta, P. (2009). Fotografia prasowa. Wybrane aspekty praktyczne. Rocznik Prasoznawczy, 3, 139–147.
Sadowska, A. (2007). Tytuły prasowe – ich budowa i funkcje. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 9, 401–413.
Sikora S. (2004). Fotografia. Między dokumentem a symbolem. Izabelin: Świat Literacki.
Silverblatt, A. (2007). Genre studies in mass media. Armonk, London: M.E. Sharpe.
Sontag, S. (1986). O fotografii. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Szylko-Kwas, J. (2017a). Fotografia prasowa a podpis – ujęcie typologiczne. Studia Medioznawcze, 4(71), 137–150.
Szylko-Kwas, J. (2017b). Między informacją a obrazem – o funkcji fotografii w prasie. Zeszyty Artystyczne, 1(30), 69–80.
Szylko-Kwas, J. (w druku). Odbiór fotografii prasowej w kontekście teorii wizualnego alfabetyzmu (visual literacy). Studia Medioznawcze.
Ślawska, M. (2016). Grafizacja w prasie, czyli o kilku przykładach organizacji przestrzennej tekstów prasowych. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 2(32), 131–147.
Tiono, N. I. (2003). An Analysis on Syntactic and Semantic Factors Found in Newspaper Headlines. K@ta, Volume 5, Number 1, 49–61. Pobrane 12 grudnia 2018 z http://puslit2.petra.ac.id/ejournal/index.php/ing/article/view/15497
Treppa. Z. (2012). Myślenie obrazem w fotografii. Czysty Warsztat.
Van Leeuwen, T., & Jewitt, J. (2004). Introduction. In T. Van Leeuwen, & C. Jewitt (Eds.), The handbook of visual analysis (pp. 1–9). London: Sage. doi: 10.4135/9780857020062.n5
Wojtak, M. (2004). Gatunki prasowe. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Wolny-Zmorzyński, K. (2007). Fotograficzne gatunki dziennikarskie. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Wolny-Zmorzyński, K. (2010). Jaka informacja? Rzecz o percepcji fotografii dziennikarskiej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wolny-Zmorzyński, K. (2015). Mistrzowie fotografii dziennikarskiej. Ocena i wartościowanie. Warszawa: Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytet Warszawski.
Wolny-Zmorzyński, K. (2016). Jak oceniać i wartościować fotografię dziennikarską. Naukowy Przegląd Dziennikarski, 2 (226), 326–334. doi: 10.4467/22996362PZ.16.022.5426
Wolny-Zmorzyński, K., Nowińska, E., Groń K., & Sosnowski W. (2011). Fotografia dziennikarska. Teoria – praktyka – prawo. Warszawa: Poltext.
Wolny-Zmorzyński K., & Kozieł A. (2013) Genologia dziennikarska. Studia Medioznawcze, 3 (54), 23–34.
Wolny-Zmorzyński, K. (2017). Fotograficzne gatunki dziennikarskie w Polsce. W K. Wolny-Zmorzyński, J. Morawiecki, & P. Urbaniak (Red), Gatunki dziennikarskie w Europie. Wstęp do genologii porównawczej (s. 27–32). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Zelizer, B. (2004) When facts, truth, and reality are God‐terms: on journalism's uneasy place in cultural studies. Communication and Critical/Cultural Studies, 1:1, 100–119, doi:10.1080/1479142042000180953
Zelizer, B. (2005). Journalism through the camera’s eyes. W S. Allan (Eds.). Journalism: Critical issues (pp. 167–176). Berkshire: Open University Press.
Zielińska, K. (2017). O podpisach pod materiałami wizualnymi z perspektywy mediolingwistycznej – próba typologii na podstawie polsko- i niemieckojęzycznej prasy codziennej. Forum Lingwistyczne, 4, 31–40.
Żydek-Bednarczuk, U. (2005). Wprowadzenie do lingwistycznej analizy tekstu. Kraków: Universitas.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Publikacje na łamach „Studiów Medioznawczych” ukazują się na zasadach odpowiadających licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 (znanej również jako CC-BY).
